Y ve Z kuşağı, tüm dünyada çalışma hayatının kurallarını sarsmaya devam ediyor. Bakan Vedat Bilgin’in 18 Temmuz tarihli konuşmasında dile getirdiği “çalışma saatleri azaltılmalıdır” görüşünün ardından, konunun iş dünyasındaki yansımalarını ölçmek için “Çalışma Süreleri ve Modeli” araştırmasını hayata geçiren “Gençlerin kariyer platformu’’ Youthall, araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Online olarak yapılan araştırmaya 241 şirket ve 1130 genç katıldı. Araştırma, Türkiye’de gençlerin haftada 4 gün çalışmak istediğini gözler önüne serdi. Gençlerin büyük bir kısmı günde 6 saat çalışmaya olumlu bakarken, şirketlerin çoğunluğu çalışma saatlerinin azaltılmasına yeşil ışık yaktı.
Gençler Bakan ile aynı fikirde
Dünyada birçok ülkenin gündeminde olan haftada 4 gün çalışma ve çalışma saatlerinin azaltılması eğilimi Türkiye’de de yankı buldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in birçok ülkede 8 saatin aşağıya çekilmesine dönük çalışmalar olduğuna yönelik açıklaması üzerine ‘’Gençlerin kariyer platformu’’ Youthall, hem çalışanlara hem de yöneticilere bu konudaki görüşlerini sordu.
“Çalışma Süreleri ve Modeli” araştırmasına katılan 18-35 yaş arasındaki 1130 genç, çalışma saati yerine çalışma gününün azaltılmasına daha sıcak baktı. Günümüzde gençlerin dörtte üçünün 5 gün çalıştığının belirtildiği araştırmada; çalışan gençlerin yüzde 88.9’u haftada 4 gün çalışmak isterim derken, günde 6 saatlik çalışmaya olumlu bakanların oranı ise yüzde 83 oldu. Kadınlar arasında bu oran yüzde 87 ile ortalamanın üzerinde bir seviyede kaldı.
IK’cılardan daha az mesaiye yeşil ışık
Araştırmaya katılan 241 şirkette mevcut yaygın uygulama yüzde 82.7 oranında haftada 5 gün çalışma iken, büyük şirketlerin üçte birinde günlük çalışma süresi 9 saat olarak belirtildi. Araştırma sonuçlarına göre orta ve küçük şirketlerin yüzde 13’ünde ise günlük çalışma süresi 9 saatin üzerinde.
Şirketlerin IK yöneticilerinin % 78.7’si 6 saatlik çalışmaya yeşil ışık yakarken, 4 günlük çalışma süresine “evet” diyenlerin oranı yüzde 25’te kaldı. Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 1’i haftada 4 gün çalıştıklarını belirtirken, yüzde 63’ü 4 gün çalışma konusunu değerlendirdiklerini ifade etti. Büyük şirketlerin yüzde 70’inde ise karar süreçlerinin zaman alacağı gözlemlenirken, yüzde 11’lik kesim ise bu uygulamaya tamamen karşı olduğunu belirtti. Belirtilen nedenlerde ise ilk sırada çalışma verimliliğini düşürme kaygısı yer aldı. Onu; iş disiplinini bozma, şirket kültürünü zayıflatma ve işten çıkarmalara neden olma kaygıları izledi.
Her 3 gençten 1’i fazla mesai yapıyor
Araştırmaya katılan genç çalışanların yüzde 12,1’i 7 saat, yüzde 57’si 8 saat ve yüzde 30,7’si 9 saat ve üzerinde çalıştığını belirtti. Gençlerin yüzde 33,2’si, bir başka ifadeyle her 3 gençten 1’i mesai süresinin aşıldığını ifade ederken, bunların yaklaşık yüzde 25’i ise mesai aşımının haftada 10 saat ve üzerinde gerçekleştiğini aktardı. Fazla mesai ücreti alıyor musunuz? sorusuna ise mesai yapanların yüzde 80,2’si herhangi bir ek ücret almadığını belirtti.
Gençlerin %46’sı kendini mutsuz hissediyor
Mevcutta çalışan gençlerin yüzde 54’ü çalışma hayatından mutlu olduğunu ifade erken, yüzde 46’sı kendisini mutsuz hissettiğini söyledi. 25 yaş üzerindeki çalışanların kendilerinden genç olanlara kıyasla daha mutsuz çalıştıkları yüzde 51 oranında olduğu gözlendi.
Çalışan adayları da 4 gün diyor
Araştırmaya katılan gençlerin yüzde 45’i hâlihazırda çalışmayan, yani çalışan adayı. Bu gençlerin yüzde 83’ü çalışmak istedikleri şirketlerde çalışma saatlerinin günde 6 saate indirilmesinden yana olduğunu belirtti. Yüzde 87’si ise haftada 4 gün çalışmayı cazip bulurken, çalışan adaylarının yüzde 70’inin hibrit düzende çalışmak istediklerini ortaya koyan araştırmada, hibrit modelin sürekli hale gelmesini isteyenlerin oranı yaklaşık yüzde 85 olarak gerçekleşti.
Kadınlar hibrit modeli daha çok istiyor
Pandemi ile birlikte iş dünyasında yoğun olarak tercih edilen uzaktan çalışma ve hibrit model yerini yeniden ofislerde çalışmaya bıraktı. “Çalışma Süreleri ve Modeli” araştırması da bunu doğrular nitelikte. Çalışanların yüzde 61.2’si düzenli olarak ofiste çalıştığını belirtirken, yüzde 22,1’i hibrit, yüzde 16,7’si ise uzaktan çalıştığını belirtti.
Ancak hem gençler hem de IK yöneticilerine göre bu durum çok uzun sürmeyecek. Y ve Z kuşağı artık ofislerde çalışmak istemiyor. Özellikle de kadınlar. Araştırmaya katılan gençlerden çalışma modelinin hibrit olmasını isteyenlerin oranı yüzde 87,8. Kadınların hibrit modele yönelik sempatisinin erkeklerden daha yüksek olduğunun gözlemlendiği araştırmada kadınların hibrit ve uzaktan çalışma modelini tercih etmelerindeki nedenler arasında yüzde 32.5 ile ilk sırada “kendime daha fazla zaman ayırabiliyorum” yer aldı. “Daha iyi odaklanabiliyorum” ve “verimim artıyor” diyenler yüzde 22,5 oranıyla ikinci sırada yer alırken, diğer iki neden ise “maddi açıdan tasarruf sağlayabiliyorum” ve “ruh sağlığıma iyi geliyor” yanıtları oldu. Erkeklerin ofis hayatına yönelik en önemli şikâyetinde ilk sırayı ise “yolda kaybedilen zaman” aldı.
10 yöneticiden 9’una göre geleceğin modelleri hibrit ve uzaktan çalışma
Araştırmaya verilen cevaplara göre günümüzde şirketlerin yarısı ofislerinde düzenli olarak çalışmakta, üçte biri ise hibrit bir çalışma düzeni uygulamakta. Hibrit çalışanların oranı şirketteki çalışan sayısının artışına paralel olarak da artış gösteriyor. Araştırma kapsamında şirketlerin eğilimlerine bakıldığında ise 10 yöneticiden yaklaşık 9’u hibrit ve uzaktan çalışmaya sıcak bakıyor. Şirket yöneticilerinden geleceğin çalışma modelinin hibrit olacağı yönünde görüş verenlerinin oranı yüzde 63,3, bir diğer ifadeyle her 3 yöneticiden 2’si “hibriti” geleceğin iş modeli olarak görüyor. Gelecekte çalışanların hepsinin uzaktan çalışacağını söyleyen yöneticilerin oranı da yüzde 33,9 olurken yöneticilerin sadece yüzde 2,9’u gelecekte de ofiste çalışılacağını düşündüğünü belirtti.
Emre Aykan: “Gençlerin talepleri iş dünyasını değiştiriyor”
Y ve Z jenerasyonlarının önceki kuşaklardan farklı olduğunu ifade eden Youthall CEO’su Emre Aykan, “Çalışma Süreleri ve Modeli” araştırması ile ilgili yaptığı değerlendirmede, “Pandemi döneminde doğal olarak gelişen farklı çalışma modelleri hem şirketlere hem de çalışanlara yeni ufuklar açtı. Youthall olarak yaptığımız araştırmalar, insan kaynakları yöneticilerinin gençler için yeni motivasyonlar gerektiğinin farkında olduklarını ortaya koyuyor. Gençlerin tercih listesinde olmak çok kolay değil, genç çalışanların şirkete bağlılığını arttırmak da eskiye kıyasla zorlaştı. Bu nedenle en iyi çalışanları isteyen şirketler çalışma koşullarını gençlerin talepleri doğrultusunda düzenleyerek albeni yaratmalılar. Yaptığımız araştırma, çalışma saatlerinin azaltılmasının tüm dünyada konuşulduğu bir dönemde ülkemizdeki şirket yönetimlerinin de bu konuya oldukça sıcak baktıklarını bizlere gösterdi” dedi.
