Bir takas aracı olarak parayla olan ilişkimizi hangi faktörler yönetiyor? Bunun farkındalığı bize neler sağlıyor? Yazar Meltem Reyhan ile bu soruların cevaplarını detaylı ele alan ve yol gösteren yeni kitabı Para Ne Söyler, Biz Ne Anlarız üzerine konuştuk.
Kitabın önsözünde detaylı anlatıyorsunuz ama kitabı okumayanlar için soruyorum. Para Ne Söyler, Biz Ne Anlarız? kitabınızı yazmaya sizi ne yöneltti?
Para konusu benim aile hikayemin ve dolayısıyla benim hayatımın büyük bir kısmının önemli gündemini oluşturdu. Yıllar içinde gözlemlerimle gelmesi ve gitmesi dışında hayattan taleplerimizin de bir bedeli olduğu düşüncesinin sadece benim değil, birçok insanın bakış açısına sirayet ettiğini fark ettim. Dişil enerji çalışmalarımın bir modülü olarak başladığım “Para ve Paha” çalışmaları diğer konuların önüne geçince anladım ki hepimizin bu konuyu konuşmaya ihtiyacı var. Yaklaşık 5 yıl önce Youtube kanalıma ilk yüklediğim ve cüzdan kullanımının önemini anlattığım videom bir anda binlerce kişi tarafından seyredildi.
Geçen yıl pandemi sürecinde de yeniden para ve onun hayallerimize ve geleceğimize bakış açımıza olan etkisinin ön plana çıkmasıyla kitabı kaleme almaya karar verdim.
Önsözünüzde “Para bir enerjidir” diyorsunuz. Kısaca açıklar mısınız? Bir de bu enerjiyi kendimize çekmek için aslında parayla bağlantımızı kendimize soracağımız sorularla sorgulamamız gerektiğini savunuyorsunuz. En ana hatlarıyla kendimize hangi soruları sormalıyız?
Para, ona yüklediğimiz anlamlar nezdinde hayatımıza yön veren bir enerjidir. Para rasyonel bir takas aracıdır ancak onunla olan ilişkimiz bir enerjidir. O enerji hayatımızı kaplayabilir, bizi yönetebilir veya biz onu yönetiriz. Onun peşinden koşuyorsak, onunla ilgili ilk düşüncemiz onu verip bir nesne ya da hizmet almaksa bizi tutsak eder. Onu elimize aldığımızda değerlendirmeyi, nelere öncelik vereceğimizi ve neye ihtiyaç duyduğumuzu gerçekçi bir biçimde farkındaysak o zaman biz onu yönetiriz. Bu soruları kitapta bolca soruyorum. Öncelikle değer kavramına odaklanmalıyız. Değerli olan nedir? Para mı, zaman mı, enerjim mi? Para mı benim hayatımda bir değişiklik yapar yoksa ben mi değişiklik isterim ve seçimlerimle bu değişimi gerçekleştirirken para bana destek mi olur?
Ailemizden geçen para algımız zamanla değişebilir mi? Yoksa bu konuda farkındalık çalışması yapmak ve değişmek şart mı?
Bu değişim süreci herkesin bağımlılıkları kadar farklı sürelerde olabilir.
Deneyimlerinizden yola çıkarak sizce bu algıyı değiştirmek ne kadar sürer?
Ailemizdeki para hikayemizin konusunu bilirsek, seçimlerimizin ne derece onlardan öğrendiklerimizle şekillendiğini anlayabiliriz. Elbette öğrendiklerimizi değiştirebiliriz. Farkındalık tam bu noktada önem kazanıyor. Bende ne var? Okuyucuya bu soruyu sormalarını tavsiye ederim. Benim potansiyelimde, inançlarımda, hayatı kavrayışımda hangi unsurlar hikayemi yönetiyor, sorusu yeniliğin hangi alanda ve ne şekilde olacağına karar verilmesini kolaylaştırır.
Özellikle ofiste ve cüzdanda yapabileceğimiz ritüelleri paylaşmanız mümkün mü?
Ritüelden çok olanın, mevcut seçimlerin fark edilmesinin önemini hatırlatmak isterim. Sadelik, düzen ve kullanılan eşya ya da mekanın farkında olmak en önemli adımdır. Siz, sizde olanı fark etmezseniz değiştirmek istediğinizin ne olduğunu fark etmezseniz, bilinçaltı eski kayıtlara geri dönmek için var gücüyle çalışır. Cüzdanda da çalışma masasında da düzen önemlidir. Fazla eşyanın kalabalık yapmaktan başka bir işlevi olamaz. Çalışma masalarında özellikle sağ ön kısmın boş bırakılması ya da motivasyon verecek bir objeyle değerlendirilmesini önerebilirim. Bu bizim önümüzün açık olduğu, ilerlemek konusunda özgür olduğumuz fikrini verir.
Son sözde dengenin önemini vurguluyorsunuz. Sizce parayla sağlıklı bir ilişkinin tanımı ve sınırları nelerdir?
Ne peşinden koşmak ne de onu görmezden gelmek doğru değil fikrimce. Para elinize geçtiğinde ne yaptığınız önemlidir. Çok gevşetirseniz gider, çok sıkarsanız da azalır. İhtiyaçlarınızı yerinde karşılamak, birikim ve değerlendirme motivasyonuna sahip olmak dengeyi getirir diye düşünüyorum. Çoğunlukla parayı kurtarıcı görenler, parayla birilerini kurtarmaya çalışırlar, kurtarıcı motifi zamanla yerini kurban motifine bırakır.
Şu sıralar neler üzerine çalışıyorsunuz, projeleriniz neler?
Dinler tarihi üzerine araştırmalar yapıyorum ve dersler alıyorum. Reyhan Akademi bu yıl ikinci yılında birinci sınıflarla derslerimiz ve ikinci sınıflarla uzmanlaşma programlarımız devam ediyor. Sosyal sorumluluk projelerimi de elimden geldiğince ekibimle ve derneklerle beraber devam ettiriyoruz. Zamanı verimli kullanma gayretiyle ilerliyoruz.
