Yoganın en önemli kaynaklarından olan ‘Yoga Sutralar’ kitabı bu sözle başlar. En önemli ayaklarından biri meditasyon olan yoganın algısı geçmişe göre nasıl şekillendi? Yoga eğitmeni, aile dizimi uzmanı Yöntem Yurtsever, Türkiye’de yoganın geçmişteki ve günümüzdeki algısını karşılaştırıyor.
Yoga dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de çok farklı yaş aralığından farklı kesimlere ulaştı. Bunda bir egzersiz sisteminin bedensel faydaları ile beraber nefes ve yoganın insanı kendisi ile daha yakın ilişki kurmasını sağlayan bakış açısının da etkisi olduğu aşikar.
Türkiye’de yogaya ait ilk görsellerde daha çok meditasyon oturuşu kullanılıyordu. Bunun nedeninin Türkiye’de ilk yoga kavramının meditasyon ağırlıklı veya yoga felsefesi odaklı uluslararası grupların Türkiye’de belirli bir kitleye ulaşması olduğunu düşünüyorum. Transandantal meditasyon veya Sahaja yoga gibi ekollerde kişi belli bir mantrayı tekrar ederek ‘’daha iyi hissetme veya daha konsantre olma, dikkati dış dünyadan uzaklaştırmaya” odaklıydı. Kişisel keşif hep iç dünyada idi. Bu yogaya kesinlikle uzak bir kavram değil. Yoganın 8 kollu disiplininde meditasyon en önemli başlıklardandır. Bazı yoga ekolleri de daha çok buna odaklıdır. İçinde mantralar, özlü sözler, hikayeler ve yogaya ait kitapların araştırılması yatar.
Hatta yoganın en önemli kaynaklarından olan ‘Yoga Sutralar’ kitabını Türkçe’ye çevirecek olursak şu sözle başlar: Yoga zihnin dalgalanmalarının durdurulmasıdır.
Bundan belki 15-17 yıl kadar önce Türkiye’de yoganın geniş kitlelere ulaşmasını sağlayan insanlar sporcu değil, yogayı seven, farklı eğitimler almış kişilerdi. Sosyal medya bu kadar güçlü değildi. Elimizdeki tek kaynak eğitmenlerimiz ve kitaplardı. 2005 yılında Türkiye’de bir büyük bir kitabevinde yoga üzerine kitap aradığımı ve bulamadığımı da hatırlıyorum. Mutlaka kitaplar vardı ama her yerde değildi. Bu dar alan yogaya dair önümüzü geniş görmemize engel olmuş olabilir. Bütün bilgi eğitmenlerin elindeyken ve belli bir kesime hitap ediyorken ilerlemeniz Hocanızın bildiği ve tercih ettiği kadar olabilir. Eğer eğitmeniniz çok güçlü ileri seviye hareket bilgisine ve pratiğine sahip değilse size de öğretemezdi.
İlk yoga eğitmenlik eğitimi aldığımda bütün eğitim boyunca öğrendiğimiz ortalama 40 asana (hareket, duruş) var ise şimdi aynı sayıda asanayı (duruş) 3 saattlik dersi içinde öğretebiliyorum. İlk eğitimlerimizde bütün eğitim daha çok bu asanaların detayları ve uygulamaları üzerine yoğunlaşmışken şimdilerde asanalar varyasyonları ve daha ileri pozları şeklinde yapılabiliyor. Bugün artık, teknolojinin ve sosyal medyanın gücü ile dünyanın herhangi bir yerindeki bir hocayı takip edebiliyor, kaynakları inceleyebiliyor daha da devam etmek isterseniz eğitimler alabiliyorsunuz. Bu bütün dünya için başlı başına teknolojik bir devrim zaten.
Yoga içimizdeki Kahraman arketipiyle bağ kurar. Kahraman, türlü zorluklar içinden kendi iradesi ve disiplini ile sıyrılan kişidir. En başta kendisi için bir lider, gözüpek bir öncüdür de. Aynı zamanda içimizde bir ermiş vardır ki o sezgileri ve bilinci ile yüksek idrak seviyesine ulaşır. Yoganın Türkiye’deki gelişimine bakacak olursak iç dünyasını keşfetmeye çıkmış kendi içindeki ‘Ermiş’ i arayan insanın kendi kudreti ile karşılaşarak içindeki ‘Kahraman’ı ortaya çıkartmasıdır da diyebiliriz.
Yoga farklı disiplinlerle birleşiyor mu?
Evet tabii ki. Yoga egzersiz sistemi olan bir okulunun kolu. Felsefe olduğu için kişi ve hayat arasında bir anlam ve düşünce araştırması yapıyor. Her zaman dinamik. Bugün Yoga ile çıktığımız yolun, bizi evrenin oluşumundan evrensel yasalara, kişisel ahlak gelişiminden toplumsal kurallara, bilimden ve nörobilim’e, travmadan mindfulness’a, egzersizden bedensel şifaya, hastalıkların iyileşmesine çok geniş bir alanda kucakladığını görüyoruz.
Yoga artık Türkiye’de de kimi gruplar tarafından dinsel olarak değerlendirilmesinin çok ötesinde yaşamı bütün yönleriyle değerlendiren yöntem olarak kabul edilmektedir. Bana göre Yoga kendimizle bağ kurmamıza yarayan ve bizi düşünsel, ruhsal ve bedensel olarak geliştiren sevgi, anlayış ve paylaşımı ortaya çıkartan bir sistem olarak gelişmeye devam edecektir.
