Ünlü eğitmen şef Rüzgar Sünbül, çikolatanın tarihteki tatlı yolculuğunu kaleme aldı.
Çikolatanın hikâyesi, M.Ö. 1500’lere kadar uzanır. İlk olarak Olmekler tarafından keşfedilen kakao, daha sonra Mayalar ve Aztekler tarafından kutsal bir içecek olarak tüketildi. Aztekler, kakao çekirdeklerini para birimi olarak kullanıyor ve tanrı Quetzalcoatl’ın insanlara kakao armağan ettiğine inanıyordu.
İspanyol kaşif Hernán Cortés, 1528’de kakao çekirdeklerini Avrupa’ya taşıdı. Başlangıçta acı ve baharatlı bir içecek olan çikolata, zamanla şeker ve sütle tatlandırılarak bugünkü halini aldı.
ÇİKOLATANIN TARİHSEL ÖNEMİ: RİTÜELDEN ENDÜSTRİYE
Mezoamerika’da Kutsal Bir İçecek
– Olmekler, çikolatayı ilk işleyen uygarlık olarak bilinir. Kakao çekirdeklerini acı biber ve mısırla karıştırarak sıvı hâlde tükettiler.
– Mayalar, kakao içeceğini dini törenlerde kullandı. Kakao tanrısı Ek Chuwah, kutsal metinlerde yer aldı.
– Aztekler, kakao çekirdeklerini para birimi olarak kullandı. İmparator Moctezuma, günde 50 bardak çikolata içerek enerjisini artırdığına inanıyordu.
Bu dönemlerde çikolata, sadece bir içecek değil; güç, statü ve tanrılarla iletişim aracıydı.
Avrupa’ya Yolculuk ve Diplomatik Hediyeler
– Kristof Kolomb ve Hernán Cortés, kakao çekirdeklerini Avrupa’ya taşıdı. Başlangıçta acı ve baharatlı olan içecek, zamanla şeker ve sütle tatlandırıldı.
– İspanyol Kralı III. Carlos, 1780’lerde Osmanlı Sultanı I. Abdülhamid’e 16 kutu çikolata ve 24 çuval kakao göndererek barış hediyesi sundu.
Çikolata, bu dönemde elitlerin içeceği olarak kabul edildi ve saray mutfağına girdi.
Bilimsel ve Tıbbi Kullanım
– 19. yüzyıla kadar Avrupa’da çikolata, ilaç olarak eczanelerde satıldı. İçeriğindeki feniletilamin, mutluluk hormonlarını tetiklediği için “aşk iksiri” olarak anıldı.
– Sanayi devrimiyle birlikte çikolata, seri üretime geçerek halkın erişimine açıldı.
– Osmanlı’dan Cumhuriyet’e- Lebon Pastanesi gibi mekanlarda sıcak çikolata içme geleneği oluştu.
– 20. yüzyıl başlarında Nestlé, Osmanlı Sarayı’nın resmi çikolatacısı oldu.
– Yerli üreticiler (Elit, Zafer, Şark Şekeri) Cumhuriyet döneminde çikolatanın yaygınlaşmasını sağladı.
-Kültürel ve Sosyal Etkiler- Japonya’da Sevgililer Günü’nde kadınlar erkeklere çikolata verirken, Beyaz Gün’de erkekler karşılık verir.
– Meksika’da sıcak çikolata, geleneksel festivallerin vazgeçilmezidir.
– Belçika ve İsviçre, çikolatayı ulusal gurur haline getirmiştir.
Çikolata, tarih boyunca ritüel, para, ilaç, diplomatik araç ve kültürel simge olarak kullanıldı. Bugün hâlâ bir kutlama, hediyeleşme ve keyif aracı olarak hayatımızda yer alıyor.
Modern Çikolatanın Doğuşu
– 1828: Hollandalı Coenraad Van Houten, kakao yağını ayırarak kakao tozunu icat etti.
– 1847: İngiliz Joseph Fry, ilk yenilebilir katı çikolatayı üretti.
– 1875: İsviçreli Daniel Peter, süt tozu ekleyerek sütlü çikolatayı icat etti.
Bu gelişmelerle birlikte çikolata, sadece aristokratların değil, herkesin ulaşabileceği bir tatlıya dönüştü.
ÇİKOLATA NASIL ELDE EDİLİR?
Çikolata, Theobroma cacao adlı tropik ağacın meyvesinden elde edilen kakao çekirdeklerinden yapılır. Üretim süreci:
– Fermentasyon: Meyve içindeki çekirdekler muz yapraklarında birkaç gün mayalanır.
– Kurutma: Güneşte kurutularak acılığı azaltılır.
– Kavurma ve Öğütme: Kavrulan çekirdekler öğütülerek kakao likörü elde edilir.
– Presleme: Kakao yağı ve kakao tozu ayrıştırılır.
– Karıştırma: Şeker, süt tozu ve vanilya ile harmanlanarak çikolata hamuru hazırlanır.
– Konçlama ve Temperleme: Pürüzsüz kıvam ve parlaklık için saatlerce karıştırılır, ardından kalıplara dökülerek soğutulur.
Bu süreç, çikolatanın ağızda eriyen dokusunu ve eşsiz aromasını oluşturur.
DÜNYA ÇİKOLATA GÜNÜ: TATLI BİR KUTLAMA
Her yıl 7 Temmuz, çikolatanın Avrupa’ya ilk gelişi olan 1550 tarihinin yıldönümü olarak Dünya Çikolata Günü kabul edilir. 2009’dan itibaren kutlanmaya başlanan bu özel gün, çikolata severlerin kendilerini şımarttığı global bir etkinlik haline gelmiştir. Cafe Marmara bu özel günü, çikolatanın tarihsel ve kültürel değerini vurgulayan içeriklerle kutluyor. Tatlı bir kaçamak için en güzel bahane!
